İBAN Hesaplarının İncelenmesi ve Vergi Cezaları
İBAN Hesabı Nedir?
IBAN (International Bank Account Number), uluslararası para transferlerinde kullanılan bir hesap numarası formatıdır. IBAN, bir banka hesabının uluslararası alanda tanınmasını ve işlemlerinin hızlı ve hatasız bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Bir IBAN numarası genellikle şu bileşenlerden oluşur:
• Ülke Kodu: İki harfli bir kod olup, ilgili ülkeyi belirtir (örneğin, Türkiye için TR).
• Kontrol Basamakları: İki basamaklı bir numaradır ve IBAN’ın doğruluğunu kontrol etmek için kullanılır.
• Banka Kodu ve Hesap Numarası: Ülkeye bağlı olarak değişiklik gösteren, bankayı ve belirli hesabı tanımlayan kısımdır.
Örneğin, Türkiye'deki bir IBAN numarası şu şekilde görünür: TR12 3456 7890 1234 5678 9012 34. Bu numara, Türkiye'yi (TR), kontrol basamaklarını (12), bankayı ve hesap numarasını (3456 7890 1234 5678 9012 34) içerir. IBAN, para transferlerinin daha hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur ve yanlışlıkla yapılan transferlerin sayısını azaltır.
İBAN Hesaplarının İncelenmesi ve Mali Müşavirler
Maliye Bakanlığı Neden İBAN Hesaplarını İnceler?
Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyi önlemek için birçok önlem almıştır. Mali müşavirler, mükelleflerine muhasebe standartlarına uygun hareket etmeleri gerektiğini ve devleti vergi ziyaına uğratmamak adına şahıs IBAN hesaplarına herhangi bir ücret almamaları konusunda sürekli uyarılarda bulunurlar. Mali müşavirler, IBAN hesaplarının incelenmesini yeni bir uygulama olarak görmemektedir. Her zaman incelemelerde şahıs hesapları incelenir ve faaliyetle ilgili ilişki kurulacak açıklama ve tutarlar var ise komisyonca takdir yapılıp matrah arttırımı istenir.
Maliye Bakanlığı incelemeye nasıl başlar ?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tüm firmaları ya da tüm firma ortaklarının hesaplarını inceleyemez. Çünkü böyle bir veri yoktur. İhbar ve Şikayetler üzerine ilgili firmalara ve firma ortaklarına denetim koordinasyon merkezlerindeki gelir uzmanı arkadaşlar firmaya yerinde tespite giderler. Firmaya yerinde tespite gittiklerinde gözlemlemeleri yazarkasa fişlerinin eksik olması vb… nedenlerden dolayı firma ortaklarının ya da çalışanlarının hesap hareketlerini gerek beyan yöntemiyle gerek ise bankalar ile resmi yazışmalar ile tespit ederler. Tespit edilen hareketlerde şirket işleyişi vefaaliyet ile ilgili ödemeler tespitinde ise ilgili dönemlere inceleme ya da matrah arttırımı isteyebilirler. Uzlaşma ve dava yolu her zaman açıktır.
Belge Düzenlememenin Cezaları
Her bir belge düzenlememenin cezası vardır. IBAN hesabınıza para geldi ve siz bu gelen paraya fiş ya da fatura kesmediğiniz tespit edilirse, 3.400 TL az olmamak üzere fatura ya da fişe yazılması gereken tutarın %10 oranında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Örnek:
Bir araç yedek parça satışı yapan limited şirketi düşünelim. Limited şirketin şirket hesabı olmasına rağmen şirket ortağı, şirket hesabına değil, şahıs hesabına sürekli satışını gerçekleştirdiği ürünlerin ücretini alıyor. Şirket ortağı, şirket hesabına alırsa fatura ve fiş keseceği için devleti vergi ziyaına uğratıyor. Kayıt dışını önleme durumu tam olarak burada gerçekleşiyor. Ocak-Haziran 2024 dönemlerinde hesaba gelen 155 adet açıklaması ya da vergi dairesinin iş ile ilişkilendirdiği IBAN hareketi tespit ediliyor. Vergi incelemesi, mali müşavir aracılığıyla şirket ortaklarının IBAN hesaplarının incelenmesinden başlayacak. Denetim tutanağı tutulduktan sonra dijital vergi dairesinde vergi ihbarnamelerim bölümünde 155 adet X 3.400 TL = 527.000 TL özel usulsüzlük cezası düzenlenecek. Mali müşavir, bu düzenlenen özel usulsüzlük cezasının %80'ini sildirmek için vergi dairesine başvuru yapacak ve size 421.600 TL'lik bir vergi avantajı sağlayacaktır.
Vergi Ziyaı ve Cezaları
Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi nedeniyle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesidir. Mali müşavir vergi ziyaı suçu işleyenlere, eksik tahakkuk eden verginin bir katı kadar ceza kesilir. Vergi ziyaına, 359. maddede belirtilen fiillerle sebep olunması durumunda bu ceza üç katı olarak uygulanır. Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilen beyannameler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yarı yarıya uygulanır.
Örnek:
Ocak-Haziran 2024 arasında 155 adet işlemden 2.000 TL ortalama ile 310.000 TL IBAN hesabına ticari faaliyet ile ilgili para girişi olduğu tespit edildi.
• 310.000 TL x %20 KDV: 62.000 TL (bir katı vergi ziyaı cezası 62.000 TL)
• 124.000 TL Katma Değer Vergisi
• 310.000 TL x %25 Kurumlar Geçici Vergi: 77.500 TL (bir katı vergi ziyaı cezası 77.500 TL)
• 155.000 TL Kurumlar Vergisi
Bu vergilerin son ödeme tarihlerinden bugüne kadar olan kısım için gecikme zammı eklenecek.
Ancak yine mali müşaviriniz kesilen özel usulsüzlük cezaların uzlaşmada ya da farklı bir yöntem ile % 80 e kadar sildirebilir. Bu nedenle mutlaka vergi inceleme aşamasında 3568 Sayılı kanunla Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik belgesi olan bir meslektaşım ile çalışmanızı öneririm.
IBAN hesapları kullanımı ile ilgili dikkatli olun, fiş ve fatura kesmeyip vergiyi kayıt dışına çevirmeye çalışırken çok büyük cezalar ile karşılaşabilirsiniz. Mali müşavirinizin bu süreçte size rehberlik etmesi, olası cezalardan büyük ölçüde kurtulmanıza yardımcı olacaktır.
İlgili makaleler; Vergi İncelemesi
Dikkat: Bu yazı yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır ve profesyonel hizmet veya tavsiye sunmayı hedeflememektedir. Kişisel veya şirket kararları almadan önce mutlaka mali müşavirliğimize ya da 3568 sayılı kanun ile mesleki yeterlilik belgesine sahip bir uzmana danışmanız önemlidir. SMMM Mehmet Pektaş, bu yazının kullanılmasından kaynaklanabilecek zararlardan sorumlu değildir. Bu İnternet Sitesi içeriği, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Mehmet Pektaş'a aittir ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Yorum Yap